(Vietnamnet) - Kiến nghị của nhân dân về bỏ thu hồi đất phục vụ các dự án phát triển kinh tế - xã hội không được cơ quan thẩm tra dự án luật Đất đai sửa đổi tán thành.
Tại phiên họp sáng 17/4 của Ủy ban Thường vụ QH, Bộ trưởng Tài nguyên & Môi trường Nguyễn Minh Quang đã báo cáo việc tiếp thu ý kiến nhân dân góp ý về dự luật Đất đai sửa đổi.
Theo báo cáo, trong gần 7 triệu lượt ý kiến góp ý của tổ chức, cá nhân, có gần 2 triệu lượt ý kiến về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Trong đó, hơn 132 nghìn lượt ý kiến đề nghị "không thực hiện thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội".
Thu rồi đấu giá
Dựa trên kiến nghị của nhân dân, Bộ trưởng Quang cho hay, cơ quan soạn thảo luật (Chính phủ) đã "xin tiếp thu và chỉnh lý vào dự thảo luật theo hướng rà soát để chuyển các dự án phát triển kinh tế, xã hội mà trong đó có lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng vào nhóm các dự án được Nhà nước thu hồi vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng".
Bộ trưởng Tài nguyên & Môi trường Nguyễn Minh Quang. |
Để đảm bảo kiểm soát chặt chẽ, việc thu hồi đất cho các dự án này phải tuân thủ cơ chế là được QH, Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư, HĐNDcấp tỉnh thông qua.
Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo vẫn trình hai phương án. Phương án một, giữ nguyên như dự thảo. Hai, "Nhà nước không thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội. Đối với trường hợp dự án phát triển kinh tế, xã hội quan trọng có tính chất phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng thì đưa vào các trường hợp thu hồi đất để sử dụng vào mục đích lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng".
Cơ quan thẩm tra nghiêng về phương án giữ nguyên như dự thảo luật quy định thu hồi đất phục vụ các dự án phát triển kinh tế - xã hội.
Chủ nhiệm UB Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho hay, việc thu hồi đất để thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội như: các dự án, công trình quan trọng quốc gia do QH quyết định chủ trương đầu tư; các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế, các dự án, công trình quan trọng do Thủ tướng chấp thuận chủ trương đầu tư; các dự án xây dựng khu đô thị mới, khu dân cư nông thôn mới; xây dựng các công trình để chỉnh trang đô thị, chỉnh trang khu dân cư nông thôn; cụm công nghiệp được HĐNDcấp tỉnh thông qua; các dự án tái định cư, nhà ở cho sinh viên, nhà ở xã hội, nhà ở công vụ; các dự án đầu tư bằng nguồn vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) thì Nhà nước phải thực hiện.
Nhưng khi thu hồi đất để tạo quỹ đất sạch và thực hiện giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua hình thức đấu giá, Nhà nước sẽ điều tiết được phần giá trị tăng thêm từ đất không phải do người sử dụng đất tạo ra, tạo nguồn thu để bồi thường, hỗ trợ cho người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, của người sử dụng đất và của nhà đầu tư.
"Việc quy định cụ thể các trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế, xã hội là thể chế hóa đúng tinh thần của nghị quyết 19-NQ/TW" - ông nói.
Quản để không bị lợi ích nhóm
Chủ nhiệm UB Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển cũng cho rằng, với một đất nước nông nghiệp, chuyển sang công nghiệp hóa, đô thị mà hạn chế thu hồi đất vì mục đích kinh tế - xã hội thì khó.
"Vấn đề là quản lý thế nào để chặt chẽ, hiệu quả không rơi vào lợi ích nhóm. Đã làm kinh tế thì phải có lợi ích của doanh nghiệp nhưng vẫn có lợi ích công cộng. Họ có lợi nhuận thì cũng nộp thuế cho nhà nước, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động cũng là có ích chứ, nên nếu bỏ là không thuyết phục" - ông Hiển phát biểu.
Chủ nhiệm UB Pháp luật Phan Trung Lý cho rằng, việc thu hồi đất là có nhưng cần phải quy định ở mức độ cụ thể. Không thể thu hồi đất cho tất cả các mục đích. Đối với những dự án phát triển kinh tế - xã hội có nhiều dạng mục đích, trong đó kinh doanh, sản xuất khác mục đích vì lợi ích công cộng, quốc gia.
Tuy nhiên, Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nhận định, khó phân biệt dự án có lợi ích kinh tế xã hội mà không có lợi ích quốc gia. Do đó cần phải làm rõ những dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích công cộng, lợi ích quốc gia.
Đồng tình quan điểm, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng đặt ngược câu hỏi: "Không thu hồi đất đối với các dự án phát triển kinh tế - xã hội thì đưa vào đâu"? Do đó, cần phải phân loại rõ: loại có thu hồi và không thu hồi.
"Từ đó thu hồi làm rõ ba việc: việc gì Nhà nước thu hồi, loại đất nào Nhà nước thu hồi và để làm gì, loại đất nào để làm gì thì không thu hồi, vậy trưng thu, trưng mua có không cần phải làm rõ... Nhà nước không thu hồi, không trưng thu trưng mua thì giải quyết thế nào? Nếu quy định chưa rõ, sau này có thực hiện thu hồi vẫn sẽ phức tạp" - ông Hùng nói.
Không có nhận xét nào